خلاصه مطلب
ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای دیجیتالی در حقیقت ارزهایی هستند که با پروتکلهای رمزگذاریشده طراحی میشوند و هدفشان کاهش تقلب و ممانعت از جعل و کلاهبرداری ارزی است.
اگر شما هم کنجکاو هستید که درباره هویت و کارکرد این ارزهای تازهوارد، بیشتر بدانید، بهتر است تا پایان این مقاله با خانه سرمایه همراه باشید.
- برای کسب و کارتان نیاز به چه محتوایی دارید؟
- چگونه برای مخاطب خود ارزش قائل شوید؟
- در تولید محتوا برای دیده شدن به چه مواردی باید توجه کرد؟
تجربه خاص یک ارز آزاد با ارز دیجیتال
مهمترین ویژگی ارز دیجیتال در غیرمتمرکز بودن آن است. یعنی هیچ نهاد، سازمان یا دولت خاصی، آن را تحت نظارت و کنترل خود ندارد.
در نتیجه، دیگر خبری از دخالت دولتها در مدیریت و پیشبرد پروژههای موجود در شبکه بلاکچین نیست. شبکه بلاک چین، شبکهای وسیع و گسترده است که ارزهای دیجیتالی در بستر آن تبادل میشوند.
استفاده از انواع ارز دیجیتال برای تراکنشهای مالی مختلف از نقاط گوناگون دنیا مقدور است. برای انجام هرگونه تراکنش با ارز دیجیتالی در بستری گسترده نیاز به کلیدهای عمومی و خصوصی وجود دارد.
این کلیدها، امنیت فعالیت با رمزارزهای دیجیتالی را بالا میبرند. در واقع، عملیات تراکنش با ارزهای دیجیتال به کمک فرایندهای رمزگذاری مسیر تراکنش انجام میشود.
در روشهای قبلی که نسبت به تراکنش با ارزهای دیجیتال و بلاکچین، سنتی محسوب میشوند، مبلغ زیادی به عنوان کارمزد در جابجایی ارزها و معاملات از سوی موسسات مالی واسطه و بانکها دریافت میشود. اما انجام فعالیتهای گوناگون با انواع ارز دیجیتال دیگر چنین مشکلی ندارد. یعنی به ازای مبلغ بسیار اندکی از کارمزد، امکان تراکنشهای مالی وجود دارد.
ارز دیجیتال، یک هافبک تخصصی
این روزها که اوضاع ارزهای دیجیتال مطلوب است و به عنوان پدیدهای نوظهور با کاربردهای فراوان از آنها یاد میشود، نیاز به شناخت و کسب آگاهی دربارهشان بیش از هر زمانی است. بانکها، موسسات مالی، دولتها و سرمایهگذاران زودتر از باقی افراد، متوجه این ارزها شدهاند. اینها علاوه بر اینکه به اهمیت و ظرفیت ارز دیجیتال پی بردهاند، از حضور این بازیگر تازهوارد در بازار کمی احساس ترس و دلنگرانی هم پیدا کردهاند.
همانطور که گفته شد، تبادلات مالی و انجام تراکنشهای مختلف با رمزارزهای دیجیتال بسیار کمهزینهتر از استفاده از روشهای سنتی گذشته است. در نتیجه، بدیهی خواهد بود که موسسات مالی و بانکها کمی احساس خطر کنند.
البته با وجود تمام حرف و حدیثهایی که درباره جانشینی انواع ارز دیجیتال با ارزهای حقیقی مطرح میشود، همچنان، همه چیز درباره این ارزها در حد حدس و گمان است و حتی دولتها، مهندسان، کارشناسان و افراد خبره در دنیای اقتصاد، تجارت و بازارهای مختلف از اطلاعات کافی در این زمینه برخوردار نیستند.
یکی از دلایل عمده این موضوع، تخصصی بودن بیش از حد ساز و کار انواع ارز ها است. در واقع، دانش دولتها، کارشناسان و… بسیار کمتر از آن است که بتوانند این پدیده تازه را به خوبی تحلیل کنند.
داستان تولد ارزهای دیجیتال
عده اندکی از افراد از پیدایش انواع ارز دیجیتال اطلاع دارند. این پدیده، در واقع به عنوان اختراعی در کنار یک اختراع دیگر، پا به دنیای ارزها گذاشت. بیتکوین، معروف ترین ارز دیجیتالی است که خالق آن، فردی ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو است.
هویت این فرد کاملا مشخص نیست و فرضیههایی وجود دارد که شاید این فرد، نامی جعلی برای گروهی از افراد باشد که اقدام به تولید و طراحی نخستین ارز دیجیتال یعنی بیتکوین کردهاند که نخستین و مهمترین پول دیجیتال است و از سایر انواع این ارز بیشتر در معرض قضاوت و تحلیل قرار میگیرد.
به عبارت دقیقتر، در دنیای دیجیتال به بیتکوین توجه زیادی میشود. این ارز، قیمت ارزهای دیگر را تعیین میکند و روی مسیری که ارزهای دیگر دیجیتالی طی میکنند، اثرات فوقالعادهای دارد.
قبل از اینکه ایده طراحی و تولید اسکناسهای دیجیتالی به عرصه ظهور برسد، بیتکوین به عنوان ارزی به بازار عرضه شد که برای معامله و انجام تراکنشهای مختلف با آن، هیچ واسطهای میان دریافتکننده و گیرنده وجود نداشت.
در واقع، ارز دیجیتال بیت کوین در بستری کاملا غیرمتمرکز، امکان معامله میان دو فرد را بدون نیاز به بانکها و موسسات فراهم میکند. در واقع، بیت کوین و شیوه جذاب تراکنش با آن، قبل از اینکه ایده پول دیجیتالی به منصه ظهور برسد، پا به دنیا گذاشت.
ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
همانطور که عنوان شد، بیتکوین و ارزهای دیجیتال دیگر به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود.
درحالیکه بیتکوین و انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابلاستفاده هستند و این دستاوردی تصادفی است که در طی کار کردن روی تولید پول دیجیتالی به دنیا معرفی شد.
از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز میتوان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنشها در بستر بلاکچین و شبکهای که ارزهای دیجیتال در آن رد و بدل میشوند مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است. در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنشهایی که از سوی کاربران صورت میگیرد، کاملا در شبکه ثبت میشود و همه از آن خبر دارند.
در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبتشده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت. هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تایید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک چین و شبکههای مشابه آن با عنوان گره شناخته میشوند.
ارزهای دیجیتال چگونه تولید و استخراج میشوند؟
انواع ارزهای دیجیتال از طریق استخراج کردن از سوی کارشناسانی تولید میشوند که آنها را با روشهایی پیچیده و رایانههایی مجهز، تولید یا به عبارت بهتر استخراج میکنند.
در مسیر استخراج ارز دیجیتال، چیزی به نام هَش وجود دارد. هَش، در واقع نوعی مکانیزم است که هر بلوک اطلاعاتی در شبکه بلاک چین را به بلوک قبلی خود مرتبط میکند.
استخراجکنندگان ارزهای دیجیتالی با تولید هر بلوک و اضافه کردن آن به بلاکچین، کار خود را پیش میبرند. برای اینکه بتوان، ارزهای دیجیتال را استخراج کرد نیاز به رایانههای پیشرفته وجود دارد. ضمن اینکه این فرایند، برق بسیار زیادی هم مصرف میکند.
خرید ارز دیجیتال و فروش ارز دیجیتال
مصرف برق زیادی که در حین استخراج ارزهای دیجیتال به کار گرفته میشود، باعث شده تا دلمشغولی بزرگی برای ماینرها یا همان استخراجکنندگان پول دیجیتال به وجود آید. برخی از دولتها هم معتقدند که این حجم از الکتریسیته برای هر کشوری، هزینه زیادی به همراه خواهد داشت.
طی ۷ مرحله فرآیند استخراج ارز دیجیتال را به شما توضیح میدهیم:
مرحله ۱: یک کاربر از طریق کریپتوکارنسیهای موجود در کیف پول خود تراکنشی را انجام میدهد و سعی میکند تا ارز دیجیتال یا توکن مدنظر خود را به شخص دیگری ارسال کند.
مرحله ۲: این تراکنش از طریق برنامه کیف پول پخش میشود و در آن لحظه منتظر میماند تا توسط یک ماینر، روی این بلاک چین انتخاب شود. تا زمانی که ماینری آن را انتخاب نکرده است، این تراکنش در «استخر تراکنشهای تأیید نشده» معلق میماند.
این استخر، مجموعهای از معاملات تأیید نشده در شبکه است که در انتظار پردازش هستند. معاملات تأیید نشده، معمولاً در یک استخر بزرگ جمعآوری نمیشوند، بلکه بیشتر آنها در استخرهای طبقه بندی شده کوچک قرار میگیرند.
مرحله ۳: ماینرهای موجود در شبکه – که گاهی به آنها نود نیز گفته میشود – تراکنشها را از این استخرها انتخاب کرده و آنها را به شکل یک «بلاک» درمیآورند. یک بلاک در اصل شامل مجموعهای از تراکنشها – که در این لحظه شامل تراکنشهای تأیید نشده است – بهعلاوهی برخی اطلاعات اضافی دیگر مانند امضای دیجیتال، زمانسنج و غیره میشود.
هر ماینر، بلاک تراکنشهای خود را ایجاد میکند و چندین ماینر میتوانند تراکنش مشابهی را انتخاب کنند که در بلاک آنها گنجانده شود.
برای مثال: دو ماینر A و ماینر B را در نظر بگیرید، هر دو ماینر A و B میتوانند تصمیم بگیرند که تراکنش X را در بلاک خود بگنجانند. هر بلاک چین، حداکثر اندازه بلاک خاص خود را دارد. در بلاک چین بیت کوین، حداکثر اندازه بلاک، ۱ مگابایت داده است. ماینرها قبل از افزودن تراکنش به بلاکشان، باید بررسی کنند که آیا این تراکنش – با توجه به تاریخچهی بلاک چین – برای اجرا واجد شرایط است یا خیر.
اگر تراز کیف پول فرستنده ارز، با توجه به سوابق موجود در بلاک چین، از بودجه کافی برخوردار باشد، تراکنش معتبر تلقی میشود و میتوان آن را به بلاک اضافه کرد. ماینرها معمولاً تراکنشی را در الویت قرار میدهند که هزینهی تراکنش بالایی داشته باشد، زیرا در این صورت پاداش بالاتری را برای آنها فراهم میکند.
مرحله ۴: ماینرها با انتخاب تراکنشها و افزودن آنها به بلاک خود، بلاکی از تراکنشها را ایجاد میکنند. آنها در بلاک چین برای اضافه کردن این بلاک از تراکنشها به یک امضا نیاز دارند. این امضا که به آن اثبات کار یا «proof of work» نیز گفته میشود با حل یک مسئله بسیار پیچیده ریاضی ساخته شده و برای هر بلاک از تراکنشها منحصر به فرد است. هر بلاک یک مسئله ریاضی متفاوت دارد.
بنابراین هر ماینر روی یک مسئله متفاوت و مختص به بلاک خود، کار خواهد کرد. حل کردن هرکدام از این مسائل به اندازهای دشوار است که برای حل آن باید از قدرت محاسباتی بالا و برق بسیار زیادی استفاده شود. این همان فرایندی است که به آن ماینینگ میگویند.
مرحله ۵: ماینری که بتواند اولین امضای واجد شرایط را برای بلاک خود پیدا کند، این بلاک و امضای آن را برای سایر ماینرها منتشر خواهد کرد.
مرحله ۶: اکنون باید سایر ماینرها صحت امضا را با استفاده از دادههای بلاک پخش شده، تأیید کنند و بررسی نمایند که آیا هش خروجی با امضای موجود مطابقت دارد یا خیر. اگر تطابق داشته باشد، سایر ماینرها اعتبار آن را تأیید میکنند و درنتیجه این بلاک میتواند به بلاک چین اضافه شود.
در واقع، ماینرها به اجماعی میرسند که همگی با یکدیگر توافق نظر دارند، ازاینرو به آن «الگوریتم اجماع» میگویند. در حقیقت امضا، اثبات کار صورت گرفته و قدرت محاسباتی استفاده شده است. اکنون این بلاک میتواند به بلاک چین اضافه شده و به تمام نودهای دیگر در شبکه فرستاده شود.
نودهای دیگر نیز این بلاک را میپذیرند و تا زمانی که تراکنشهای موجود در بلاک بهدرستی با ترازهای کیف پول فعلی – تاریخچهی تراکنش – در آن مقطع زمانی مطابقت داشته باشند، آن را در دادههای تراکنش خود ذخیره میکنند.
مرحله ۷: بعدازاینکه یک بلاک به زنجیره اضافه شد، هر بلاک دیگری که پسازآن اضافه میشود، «تأییدیه» برای آن بلاک بهحساب میآید.
به عنوان مثال، اگر تراکنش شما در بلاک ۵۰۲ ثبت شده باشد و بلاک چین دارای ۵۰۷ بلاک باشد، به این معناست که تراکنشتان ۵ تائیدیه – ۵۰۲ تا ۵۰۷ – دارد.
دلیل اینکه به آن تأییدیه گفته میشود این است که هر بار که بلاک دیگری پسازآن افزوده شود، بلاک چین مجددا در خصوص تاریخچه تراکنش – ازجمله تراکنش و بلاک شما – بهطور کامل به اجماع میرسد.
درنتیجه میتوانید بگویید تراکنش شما ۵ بار توسط بلاک چین تأیید شده است. این درواقع همان چیزی است که سایت «Etherscan» هنگام نشان دادن جزئیات تراکنشتان، به آن اشاره میکند.
هرچه تراکنش شما تأییدیه بیشتری بگیرد، یعنی هرچه یک بلاک عمیقتر در زنجیره جای گرفته باشد، تغییر آن برای هکرها بسیار سختتر خواهد بود. پس از اینکه یک بلاک جدید به بلاک چین اضافه شد، تمام ماینرها باید مجددا از مرحله سوم شروع کنند و یک بلاک جدید از تراکنشها را تشکیل دهند.
انواع ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال از تنوع زیادی برخوردار هستند. بیشتر آنها کارکرد و ویژگیهای مشابهی دارند. معروفترین آنها بیت کوین است. اما موارد و گزینههای مشهور دیگری هم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که از آنها میتوان به ترون (Tron)، ریپل (Ripple)، اتریوم (Ethereum)، لایت کوین (Litecoin)، استلار (Stellar) و مونِرو (Monero) اشاره کرد.
این ارزهای دیجیتالی، مشهورتر از گزینههای دیگر بازار هستند و به نوعی رهبران بازار ارزهای دیجیتال به شمار میروند. شاید برایتان این سوال به وجود آمده باشد که وضعیت ارز دیجیتال در ایران به چه ترتیب است؟
در ایران هم مانند سایر نقاط دنیا، ارزهای دیجیتال مورد بررسی افراد خبرهای مانند مهندسان، سرمایهگذاران و از همه مهمتر دولت قرار گرفتهاند. البته فعلا به شکل رسمی و قانونی، خبری درباره استفاده و کاربرد این ارزها مطرح نشده است.
اخباری درباره اینکه دولت، به زودی، ارز دیجیتال مخصوص به خود را راهی بازار میکند هم در میان اخبار منتشر شده بود اما اینکه چنین قضیهای تا چه اندازه جدی باشد، چندان مشخص نیست. در هر حال، نخبگان و کارشناسان زیادی در ایران هم در حال بررسی ارزهای دیجیتال و کارکردهای آن هستند.
بیت کوین (Bitcoin)
بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید.
بیت کوین، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطهها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنشهای مالی را در سطحی بینالمللی مقدور میساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.
ترون (Tron)
ارز دیجیتال ترون با نشانه اختصاری TRX، ارز داخلی بلاک چین ترون است. این ارز دیجیتال یک پلتفرم غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین است که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی اشتراکگذاری مطالب رایگان در حوزه سرگرمی است.
به عبارت ساده، ترون از تکنولوژی بلاک چین به عنوان بستری برای توسعه بازار جهانی استفاده میکند که این شامل دنیای سرگرمی، رسانه و انواع محتواست.
این بدان معناست که سازمانهای مرکزی فعلی اینترنت (که واسطهای برای سازندگان نیز به حساب میآیند) از این حلقه خارج میشوند.
این ویژگی، به سازندگان محتوا این امکان را میدهد تا مستقیما با کاربران در ارتباط باشند و سود کار خود را از آنها دریافت کنند. ارز دیجیتال رسمی ترون، ترونیکس نام دارد.
ریپل (Ripple)
پلتفرم ریپل یک پروتکل بهصورت متنباز است که بهمنظور انجام تراکنشهای سریع و ارزان طراحی شده است. ریپل بهجای استفاده از سیستم ماینینگ بلاک چین، از یک مکانیزم اجماع از طریق گروهی از سرورها برای تأیید معاملات اش استفاده میکند.
تراکنشهای ripple در عرض چند ثانیه تأیید میشوند و هزینهی بسیار کمی دارند. ریپل قطعاً قصد دارد تا بر تمام معاملات بینالمللی در سراسر جهان تسلط داشته باشد.
این پلتفرم نهتنها ارز دیجیتال مخصوص به خود یعنی همان ریپل (XRP) را دارد بلکه به همهی افراد این امکان را میدهد تا از طریق این پلتفرم، ارز دیجیتال خود را در RippleNet ایجاد کنند.
اتریوم (Ethereum)
اتریوم نسل دوم ارزهای دیجیتال است. این ارز تازه نفس، با هدف هوشمندسازی فرایندها و ایجاد فضایی برای اجرای برنامههای غیر متمرکز و خودکار ایجاد شد. اتریوم در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ و به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی، «ویتالیک بوترین» پا به عرصه ارزهای دیجیتال گذاشت.
لایت کوین (Lightcoin)
لایت کوین یکی از قدیمیترین ارزهای دیجیتال موجود در بازار کریپتوکارنسیها است و توسط چارلی لی (Charlie Lee) در ماه اکتبر سال ۲۰۱۱ راهاندازی شد.
یکی از اهداف اصلی لایت کوین کاهش زمان تائیدیه هر بلاک از ۱۰ دقیقه به ۲٫۵ دقیقه بود، که درنتیجه آن بتوان تراکنشهای بیشتری را تأیید کرد.
در حال حاضر، روزانه ۱۴،۴۰۰ لایتکوین استخراج میشود که این حداکثر مقدار ممکن است.
استلار (stellar)
ارز دیجیتال استلار یکی دیگر از انواع رمز ارزها است که باید حتماً آن را نیز بشناسید. استلار یک شبکه همتا به همتاست که همانند بیت کوین، غیرمتمرکز است.
استلار نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال، از تکنولوژی بلاک چین استفاده میکند. در این شبکهی غیرمتمرکز، هیچ نهادی مرکزی و تصمیم گیرندهای وجود ندارد.
تمام جزئیات تراکنشها در استلار، بر روی بلاک چین آن بهعنوان یک دفترکل عمومی ذخیره میشوند و هر کسی قادر است این دفتر کل و جزئیات تراکنشها را مشاهده کند.
آینده ارز دیجیتال، سیاه یا سفید؟
ارزهای دیجیتالی به شدت در حال گسترش هستند. حدود ۱۰ سال از ظهور آنها در دنیا میگذرد و در این مدت کوتاه به اندازه کافی جنجال و خبر آفریدهاند. در سال ۲۰۱۸، ارزهای دیجیتالی، وضعیت چندان مطلوبی را پشت سر نگذاشتند و علیرغم پیشبینیها، ارزششان به اندازهای تغییر نکرد که پیشبینی میشد.
اما در سال ۲۰۱۹، همه چیز با تغییرات مثبتی رو به رو شد. تغییراتی که تمام ذینفعان در بازار ارزهای دیجیتال را به آینده درخشان آنها امیدوار کرده است.
واقعیت این است که ساز و کار و بستری که ارزهای دیجیتال در آن فعالیت میکنند از ظرفیت بسیار زیادی برای رشد و فعالیت در صنایع و عرصههای مختلف برخوردار است.
در نتیجه به نظر میرسد که در آیندهای نزدیک، بیشتر و بیشتر از رمزارزها خواهیم شنید.